Câu hỏi : Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập là gì ?
Lời giải
Từ ghép đẳng lập là gì?
Từ ghép đẳng lập là từ ghép không phân ra tiếng chính, tiếng phụ, có những tiếng bình đẳng với nhau về mặt ngữ pháp .
– Từ ghép đẳng lập có tính chất hợp nghĩa, nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát hơn nghĩa của tiếng tạo ra nó.
Ví dụ từ ghép đẳng lập : Yêu thương, xanh tươi, áo quần, sách vở, bàn và ghế, tươi tắn, trầm bổng … …
* Lưu ý:
– Không suy luận một cách máy móc nghĩa của từ ghép từ nghĩa của những tiếng .
Từ ghép chính phụ là gì?
– Từ ghép chính phụ có tiếng chính và tiếng phụ ( một hoặc nhiều tiếng phụ ) bổ trợ nghĩa cho tiếng chính. Tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau .
– Trật tự những tiếng trong từ ghép chính phụ thuần Việt : tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau .
– Từ ghép chính phụ có đặc thù phân nghĩa, nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính .
Ví dụ từ ghép chính phụ : Sách giáo khoa, bàn học, ghế bành, hoa hồng, đỏ rực, viết bi, vở tập viết … ..
Kiến thức mở rộng
1. Từ ghép là gì?
Từ ghép là từ có hơn 2 tiếng hoặc hơn hai tiếng ( tiếng hay gọi là từ đơn độc lập ) cấu trúc thành. Các tiếng tạo nên từ ghép đều có nghĩa .
Dựa trên địa thế căn cứ quan hệ giữa những thành tố đó mà phân loại là từ ghép chính phụ hay từ ghép đẳng lập .
Ví dụ:
– Nhà cửa, binh lính, bếp núc … – là từ ghép đẳng lập .
– xe đạp điện, nhiệt kế, xanh lè … – là từ ghép chính phụ
Ví dụ từ ghép
Ví dụ những từ ghép tất cả chúng ta thường hay sử dụng khi nói và viết là :
Nhà cửa, quốc gia, sông suối, ao hồ, quần áo, xe cộ, cha mẹ, thầy cô …
Một số ví dụ từ ghép hay dùng.
Cùng nghiên cứu và phân tích từ ghép “ quốc gia ” để làm rõ hơn cấu trúc của từ ghép .
– “ Đất nước ” : Gồm 2 tiếng cấu trúc thành là “ đất ” và “ nước ”. Cả “ đất ” và “ nước ” đều có nghĩa, và khi tách ra đứng độc lập trong câu thì tất cả chúng ta đều hiểu được. Từ ghép “ quốc gia ” được gọi là từ ghép đẳng lập, cả 2 đều có năng lực lan rộng ra nghĩa khi ghép với những từ khác .
– “ Hoa hồng ” : Gồm 2 tiếng cấu trúc thành là “ hoa ” và “ hồng ”. Trong đó “ hoa ” thành phần chính, “ hồng là thành phần phụ. Bởi vì, hoa có độ lan rộng ra nghĩa hơn, nghĩa bao quát hơn. Còn “ hồng ” thì bỏ sung ý nghĩa, giúp là rõ hoa là hoa gì ? .
– Phân tách từ “ mưa gió ” : mưa cũng có nghĩa và ghép với những từ khác : mưa to, mưa rào … Gió cũng có nghĩa riêng như : gió to, gió mạnh, gió lào … để dàng nhận thấy từ “ mưa gió ” nó có nghĩa tổng hợp từ nghĩa hai từ ghép lại, nghĩa của nó rộng hơn .
2. Phân loại từ ghép
Dựa trên căn cứ mối quan hệ giữa các tiếng trong từ và về mặt ngữ pháp mà người ta chia từ ghép thành 2 nhóm lớn: từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập. Sau đây chúng ta cùng tìm hiểu rõ hơn bản chất của từng loại từ ghép tiếng Việt.
* Từ ghép chính phụ
Từ ghép chính phụ là sự tích hợp giữa yếu tố chính và yếu tố phụ trong từ. Trong đó yếu tố chính thường giữ vai trò chỉ loại sự vật lớn hơn, đặc trưng hơn, bao quát hơn, còn yếu tố phụ thường để cụ thể hóa sự vật, loại đặc trưng của nó .
Ví dụ: Như ở trên ta phân tích từ ghép “hoa hồng”
+ Hoa : chỉ toàn diện và tổng thể những loài hoa trên toàn cầu
+ Hồng : chỉ đơn cử đặc trưng về sắc tố, giống hoa thì gọi là hoa hồng. Phân biệt với hoa cúc, hoa mai, hoa dâm bụt …
Trong nghiên cứu và điều tra đơn cử tên gọi sự vật, hiện tượng kỳ lạ, đặc trưng … mà người ta nhận thấy rằng số lượng tiếng phụ ( yếu tố phụ ) nhiều hơn tiếng chính ( yếu tố chính ) .
Ví dụ: xe đạp, xe máy, xe ngựa, xe ô tô, xe tải…
hay: ngủ gật, ngủ mê, ngủ say, ngủ ngày…
Vì thế cho nên vì thế từ ghép chính phụ là kiểu từ ghép ý nghĩa không tổng hợp, khi cụ thể hóa thì nó phân biệt thành ý nghĩa dị biệt và ý nghĩa sắc thái hóa. Vậy nên trong từ ghép chính phụ người ta còn chia nhỏ thành từ ghép dị biệt và từ ghép sắc thái hóa .
* Từ ghép đẳng lập
Từ ghép đẳng lập là từ ghép có hai từ cấu trúc thành có quan hệ bình đẳng. Từ ghép đẳng lập có nghĩa rộng hơn so với từ ghép chính phụ .
Nghĩa của từ ghép đẳng lập mang ý nghĩa tổng hợp, ý nghĩa chỉ loại sự vật, đặc trưng chung .
Ví dụ: đường sá, bếp núc, nhà cửa, ao hồ, sông suối, làng mạc, giày dép, bút thước, đất nước…
Từ ghép đẳng lập phân loại tiếp thành những nhóm nhỏ địa thế căn cứ vào vai trò của những tiếng cấu trúc nên từ trong việc tạo nghĩa của từ. Từ ghép đẳng lập chia thành 3 kiểu sau : từ ghép gộp nghĩa, từ ghép lặp nghĩa và từ ghép đơn nghĩa .
3. Công dụng của từ ghép trong câu
Từ ghép là từ và từ là thành phần cấu trúc nên câu. Do đó từ ghép là yếu tố để cấu trúc nên câu tiếng Việt. Từ ghép giúp xác định nghĩa của những từ kể cả trong văn nói lẫn văn viết một cách đúng mực, có nghĩa là chỉ cần đọc lên là người đọc sẽ hiểu nghĩa của từ, nghĩa của câu mà không cần phải tâm lý, lắp ghép ý lại với nhau .
Từ ghép làm cho câu trở nên logic về hình thức và cả nội dung. Đọc lên nghe mạch lạc và nghĩa rõ ràng đúng chuẩn .
Từ đơn có những trách nhiệm riêng của nó, từ ghép cũng vậy, nhưng có nhiều loại và phong phú hơn so với từ đơn, một câu luôn có loại từ này Open, có vẻ như không hề thiếu .
4. Cách nhận biết từ nào là từ ghép
Các xác lập từ ghép đơn thuần nhất là xem xét những tiếng cấu trúc nên từ. Nếu tổng thể những tiếng đều có nghĩa và đều đứng độc lập một mình được trong câu thì từ đó là từ ghép .
5. Một số lưu ý khi xác định từ ghép
Trong tiếng Việt một số ít ghép hoàn toàn có thể sẽ Open một tiếng nào đó không rõ nghĩa, nghĩa bị mờ nên nhiều khi những em học viên không xác lập được từ đó có nghĩa hay không .
Ví dụ như từ “xanh lè”: “lè” cũng có nghĩa là “xanh”, nhưng ít được sử dụng riêng biệt nên khó nhận dạng.
Bên cạnh đó 1 số ít yếu tố Hán Việt cũng khó phân định với những em học viên khi vốn từ vựng của những em không nhiều. Vì vậy khi làm bài tập, thầy cô nên lý giải rõ cho những em học viên .
Từ ghép hoàn toàn có thể nhận diện bằng cách đảo lộn trật tự từ ( hoán vị ), nhưng một số ít trường hợp, việc đảo lộn sẽ đưa ra một từ mới có nghĩa trọn vẹn khác với từ ghép đó .
Ví dụ: cơm nước -> nước cơm, đi lại -> lại đi.
Source: https://www.doom.vodka
Category: Tin tức
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.