Ẩn dụ và hoán dụ là biện pháp tu từ quan trọng và thường xuyên xuất hiện trong các bài kiểm tra, đề thi của chương trình ngữ văn lớp 6. Tuy nhiên, hai biện pháp tu từ này thường khiến học sinh hay nhầm lẫn khi làm bài tập hay cách hành văn. Vì thế, bài viết dưới đây sẽ chia sẻ những kiến thức để giúp các em học sinh có thể nắm rõ được bản chất và những mẹo nhỏ để phân biệt ẩn dụ và hoán dụ trong các bài kiểm tra nhé!
1. Ẩn dụ là gì ? Cho ví dụ ?
1.1 Khái niệm ẩn dụ
Khái niệm ẩn dụ:
Ẩn dụ là biện pháp tu từ mà người viết dùng tên của sự vật/ sự việc này để gọi tên sự vật/ sự việc khác. Giữa 2 đối tượng này có nét tương đồng về một đặc điểm nào đó như trạng thái, tính chất, màu sắc,… Nhằm tăng khả năng gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Bạn đang đọc: [MẸO HAY] “Cách phân biệt ẩn dụ và hoán dụ” SIÊU DỄ
Hoặc những bạn hoàn toàn có thể hiểu đơn thuần rằng ẩn dụ là hình thức đổi khác tên gọi của sự vật / vấn đề có tên A bằng sự vật / vấn đề có tên B. Trong đó, A và B có nét tương đương với nhau .
Ẩn dụ có 4 loại : Hình thức, phương pháp, phẩm chất, quy đổi cảm xúc .
1.2 Ví dụ về ẩn dụ
– Ví dụ về ẩn dụ hình thức: Là phép tu từ có 2 sự vật, sự việc, hiện tượng có nét tương đồng về hình thức. VD:
“ Về thăm quê Bác làng Sen
Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng ”
Câu thơ có sử dụng phép ẩn dụ về hình thức, lửa hồng tương đương với màu đỏ của bông hoa râm bụt .
– Ẩn dụ cách thức là gì? – Là phép ẩn dụ của các sự vật/ hiện tượng có sự tương đồng về cách thức
VD : Trong câu tục ngữ “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây ” sử dụng phép ẩn dụ phương pháp. Ví việc ăn quả quả tương đương về phương pháp với việc hưởng thành quả lao động. Còn trồng cây tương đương về phương pháp với công lao khó nhọc để tạo ra thành quả .
>>>THẾ NÀO LÀ CÂU ĐẶC BIỆT? Câu rút gọn? #MẸO phân biệt ĐƠN GIẢN
– Ẩn dụ phẩm chất: Là các sự vật, hiện tượng có sự tương đồng về phẩm chất.
“ Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm ”
Người cha ở đây là phép ẩn dụ cho hình ảnh của Bác Hồ. Bác đã chăm sóc cho từng giấc ngủ, bữa ăn của những chiến sỹ như người cha chăm nom cho những đứa con thân yêu .
– Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Là sự chuyển đổi từ cảm giác này sang cảm giác khác, cảm nhận này bằng giác quan khác.
VD : “ Giọng nói của cô ấy rất ngọt ngào ”. Ngọt ngào chính là sự cảm nhận của vị giác. Dùng “ giọng nói ngọt ngào ” để ẩn dụ quy đổi cảm xúc từ thính giác sang vị giác .
2. Hoán dụ là gì? Cho ví dụ
2.1 Khái niệm hoán dụ
Hoán dụ là gì : Là việc gọi tên sự vật / vấn đề này bằng tên sự vật / vấn đề khác dựa trên mối quan hệ tương cận giữa chúng .
Hoán dụ có 4 loại :
- Lấy 1 bộ phận sửa chữa thay thế cho toàn thể
- Lấy tín hiệu thay thế sửa chữa cho vật mang tín hiệu
- Lấy vật chứa thay thế sửa chữa cho vật bị chứa
- Lấy đơn cử thay thế sửa chữa cho trừu tượng
2.2 Ví dụ về hoán dụ
– Lấy 1 bộ phận sửa chữa thay thế cho toàn thể
“ Một trái tim lớn lao đã giã từ cuộc sống
Một khối óc lớn đã ngừng sống. ”
“ Một khối óc ” hay “ một trái tim ” là hình ảnh hoán dụ để chỉ cả “ con người ”. Và đó chính là Bác Hồ – vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc bản địa Nước Ta .
– Lấy tín hiệu sửa chữa thay thế cho vật mang tín hiệu
Ví dụ : “ Sen tàn, cúc lại nở hoa
Sầu dài ngày ngắn, đông đà sang xuân ”
Trong câu thơ trên Nguyễn Du đã sử dụng giải pháp hoán dụ lấy tín hiệu sửa chữa thay thế cho vật mang tín hiệu như hoa sen để chỉ mùa hạ, hoa cúc chỉ mùa thu .
>> CA DAO TỤC NGỮ là gì? NHẬN BIỆT “thành ngữ và tục ngữ”
-
Ví dụ phép: Lấy vật chứa thay thế cho vật bị chứa
“ Vì sao toàn cầu nặng ân tình
Nhắc mãi tên người Hồ Chí Minh ”
Trong câu thơ trên, toàn cầu được hóa dụ cho hình ảnh của quả đât .
– Ví dụ phép : Lấy đơn cử sửa chữa thay thế cho trừu tượng .
“ Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao ”
Một cây là phép hoán dụ cho sự đơn lẻ, số ít. Còn ba cây là chỉ số lượng nhiều. Câu thơ này sử dụng phép hoán dụ để nói đến sự đoàn kết sẽ tạo nên sức mạnh .
➥ Xem thêm :
- Else Lasker-Schüler ”:Nữ thi sĩ Do Thái được Google vinh danh
- Nkosi Johnson : “CHIẾN BINH QUẢ CẢM” chống HIV/AIDS
3. Cách phân biệt ẩn dụ và hoán dụ trong câu văn
Chúng ta hoàn toàn có thể phân biệt nhanh phép ẩn dụ và hoán dụ dựa trên mối tương quan của sự vật / hiện tượng kỳ lạ được sử dụng .
3.1 Sự giống nhau
Có khá nhiều học viên thường nhầm lẫn giữa phép ẩn dụ và hoán dụ. Bởi 2 phép tu từ này có khá nhiều điểm tương đương như :
- Sự quy đổi có cùng thực chất : Đều gọi vấn đề, sự vật, hiện tượng kỳ lạ này với tên gọi của sự vật / hiện tượng kỳ lạ khác .
- Đều sử dụng sự liên tưởng và có tính năng tăng sức quyến rũ, gợi tả cho câu thơ, câu văn tạo cảm hứng cho người đọc .
3.2 Sự khác nhau giữa ẩn dụ và hoán dụ
Hai giải pháp tu từ này có sự khác nhau như :
- Phép ẩn dụ dựa trên cơ sở của sự tương đương, dù 2 sự vật, hiện tượng kỳ lạ không có sự tương quan gì với nhau. Nhưng giữa 2 sự vật, hiện tượng kỳ lạ đó đều có điểm giống nhau. Do đó, người ta đã có sự quy đổi giữa những sự vật / hiện tượng kỳ lạ đó .
- Phép hoán dụ là dựa trên cơ sở của sự liên tưởng gắn bó, thân mật giữa những sự vật, hiện tượng kỳ lạ có tương quan trực tiếp tới nhau, gần kề nhau .
3.3 Mẹo phân biệt phép ẩn dụ và hoán dụ trong câu
Dưới đây là mạng lưới hệ thống quy mô sơ đồ phép ẩn dụ, hoán dụ để giúp học viên hiểu rõ hơn :
Sự vật được gọi có tên là A bị ẩn đi và sửa chữa thay thế thành tên khác là B trong văn bản qua hình thức so sánh, liên tưởng. Muốn xác lập được đâu là A và B thì học viên cần phải dựa vào văn cảnh. Tức là dựa vào câu văn, câu thơ mà hình ảnh đó Open .
Mối liên hệ giữa 2 sự vật / vấn đề chính là yếu tố quyết định hành động để phân biệt giải pháp tu từ đó là hoán dụ hay ẩn dụ. Nếu 2 sự vật có mối quan hệ tương đương thì ta sẽ có giải pháp tu từ ẩn dụ. Còn nếu mối quan hệ giữa chúng có sự thân mật, tương cận thì ta sẽ có giải pháp tu từ hoán dụ .
Khi giải quyết và xử lý dạng bài tập về giải pháp tu từ hoán dụ và ẩn dụ thì học viên cần làm theo 2 bước sau :
- Bước 1 : Từ yếu tố đã cho trong văn bản, học viên cần tìm ra yếu tố bị ẩn đi dựa vào ngữ cảnh, văn cảnh của nó .
- Bước 2 : Xét mối quan hệ giữa 2 yếu tố để khẳng định chắc chắn đó là phép hoán dụ hay ẩn dụ .
Để thuận tiện phân biệt ẩn dụ và hoán dụ, có một mẹo rất đơn thuần đó là :
- Bản chất của ẩn dụ chính là phép so sánh ngầm. Khi ta Phục hồi được 2 hình ảnh A và B, thử đặt 1 từ so sánh giữa chúng. Nếu thấy hài hòa và hợp lý thì mối quan hệ giữa A và B chính là mối quan hệ tương đương. Lúc này ta hoàn toàn có thể chứng minh và khẳng định đây chính là giải pháp tu từ ẩn dụ .
- trái lại, nếu thêm từ so sánh vào giữa A và B mà câu này không có nghĩa hoặc không hài hòa và hợp lý thì đây chính là giải pháp hoán dụ .
4. Bài tập tìm giải pháp tu từ ẩn dụ và hoán dụ
Tìm giải pháp tu từ trong 2 câu thơ sau :
” Tay ta tay búa tay cày
Tay gươm, tay bút dựng xây nước mình ”
Trước hết ta cần xác lập được từ ngữ, hình ảnh đã được sửa chữa thay thế trước. Trong 2 câu thơ trên, ta hoàn toàn có thể thuận tiện nhận thấy những tín hiệu “ tay búa, tay cày, tay bút, tay gươm ” là những từ đã bị biến hóa tên gọi .
Bước 1 : Khôi phục lại từ đã bị ẩn đi
Để khôi phục lại từ đã bị ẩn đi thì chúng ta có thể dễ dàng liên tưởng tới hình ảnh tay búa là người cầm cây búa, còn tay gươm là người cầm cây gươm, tay cày là người cầm cày,…
Xem thêm: Gia thế phạm tường lan thy
Bước 2 : Thử so sánh mối quan hệ giữa A và B
Khi thêm từ so sánh “ Tay gươm như người cầm gươm ” là không hài hòa và hợp lý. Bởi tay gươm không hề giống như người cầm gươm được. Bởi một cái là 1 bộ phận, còn kia là cả 1 con người. Cho nên đây không hề là mối quan hệ tương đương. Do đó, đây không phải là phép tu từ ẩn dụ mà phải là giải pháp tu từ hoán dụ .
Trên đây Giamaynenkhi.net đã chia sẻ với các bạn về khái niệm cũng như những ví dụ về ẩn dụ và hoán dụ. Hy vọng với những hướng dẫn trên sẽ giúp các bạn học sinh thành thạo hơn trong việc phân biệt ẩn dụ và hoán dụ. Từ đó, biết cách sử dụng câu từ và cách diễn đạt cho chính xác khi làm văn.
Source: https://www.doom.vodka
Category: Tin tức
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.