Nghị luận văn học Câu cá mùa thu – Hướng dẫn cách lập dàn ý và bài văn mẫu tham khảo nghị luận về bài thơ Câu cá mùa thu của Nguyễn Khuyến.
Đề bài: Viết bài văn nghị luận văn học bài Câu cá mùa thu (Thu điếu) của Nguyễn Khuyến.
Bạn đang đọc: Nghị luận bài Câu cá mùa thu
Dàn ý nghị luận bài Câu cá mùa thu
1. Mở bài
– Giới thiệu yếu tố : Vẻ đẹp đơn độc của cảnh vật, con người trong bài thơ Câu cá mùa thu– Trích đề .
2. Thân bài:
– Vẻ đẹp của cảnh vật mùa thu trong Thu điếu+ Mùa thu gợi ra với hai hình ảnh vừa trái chiều vừa cân đối hài hoà “ ao thu ”, “ chiếc thuyền câu ” bé tẻo teo ; ⇒ thể hiện rung cảm của tâm hồn thi sĩ trước cảnh đẹp mùa thu và của tiết trời mùa thu, gợi cảm giác yên tĩnh quái gở .+ Tiếp tục nét vẽ về mùa thu giàu hình ảnh, xen kẽ là những hoạt động nhẹ nhàng ⇒ Nét rực rỡ rất riêng của mùa thu làng quê được gợi lên từ những hình ảnh bình dị, đó chính là “ cái hồn dân dã ” .+ Cảnh thu đẹp một vẻ bình dị nhưng yên bình và đượm buồn ⇒ Không gian của mùa thu làng cảnh Nước Ta được lan rộng ra lên cao rồi lại hướng trực tiếp vào chiều sâu, khoảng trống yên bình và thanh vắng- So sánh điểm giống và điểm khác khi tác giả sử dụng những hình ảnh vạn vật thiên nhiên trong bài thơ với những tác phẩm khác, những nhà thơ khác .- Vẻ đẹp của đơn độc của con người giữa mùa thu trong bài Câu cá mùa thu- Xuất hiện hình ảnh con người câu cá trong khoảng trống thu yên bình với tư thế “ Tựa gối buông cần ” ;⇒ Nói câu cá nhưng thực ra không phải bàn chuyện câu cá, sự yên bình của cảnh vật cho cảm nhận về nỗi cô quạnh, uẩn khúc trong tâm hồn nhà thơ, đó là tâm sự đầy đau buồn trước tình cảnh quốc gia đầy đau thương
3. Kết luận
– Đánh giá ý nghĩa của yếu tố .- Rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân .
Trên đây là dàn ý nghị luận bài Thu điếu, nhưng để các em học sinh hình dung ra được bài làm đầy đủ hơn với đề bài nghị luận văn học này, các em có thể tham khảo những bài văn hay bài văn nghị luận văn học Câu cá mùa thu hay nhất được Đọc tài liệu tổng hợp dưới đây.
Tham khảo :
Top 2 bài Văn mẫu hay nghị luận bài Câu cá mùa thu lớp 11
Bài mẫu 1
Nghị luận văn học Câu cá mùa thu hay nhất
Nhà thơ Nguyễn Khuyến hiệu là Quế Sơn quê ở Nam Định, là người đỗ đạt cao nhưng với cốt cách thanh cao cùng tấm lòng yêu nước thương dân nên phần lớn cuộc đời ông là dạy học và sống an nhàn nơi quê nhà. Nguyễn Khuyến được mệnh danh là một trong những nhà thơ của làng cảnh Việt Nam qua những sáng tác thơ đậm đà tính dân tộc và lấp lánh vẻ đẹp thiên nhiên trong đấy, cùng với bút pháp chấm phá tài hoa cùng sự kết hợp tuyệt vời giữa thi ca và hội họa qua “chùm thơ thu” thì tên tuổi Nguyễn Khuyến trở nên bất tử khi khắc họa thành công những bức tranh thu kinh điển của làng quê Việt Nam. Thu điếu nằm trong “chùm thơ thu” với thể thơ đường luật thất ngôn bát cú đã vẽ nên cảnh trời thu bao trùm bởi khung cảnh rộng lớn màu xanh và trong veo.
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
…
Cá đâu đớp động dưới chân bèo.
Thiên nhiên trong thơ Nguyễn Khuyến là những hình ảnh thân quen và dung dị, là kết tinh những nét đặc trưng nhất của làng quê Nước Ta. Nguyễn Khuyến vẽ nên trong thơ của mình bằng những nét cọ thuần khiết về cảnh vật mùa thu qua sự quan sát tinh xảo của đôi mắt và của tâm hồn yêu vạn vật thiên nhiên, yêu quê nhà. Khung trời cao rộng được thu nhỏ vào tầm mắt để hoàn toàn có thể quan sát được những chuyển biến dù là bé nhất của khoảng trống cùng sự tích hợp sắc tố hòa giải của muôn vật trong cái yên bình bao trùm. Xuất hiện tiên phong trong bài thơ là cái “ ao thu ” quê nhà cùng “ chiếc thuyền câu ” đang nhấp nhô bởi làn nước lăn tăn những vòng sóng nhỏAo thu lạnh lẽo nước trong veoMột chiếc thuyền câu bé tẻo teo .Giữa làng quê Open một chiếc gương phản chiếu cảnh trời dưới dòng nước lạnh mà trong veo. Làng mạc Yên Đổ là vùng đồng chiêm đồng trũng quanh năm nước ngập, dân phải lấy đất đắp cho cao nên ao cứ thế tiếp nối đuôi nhau ao và Nguyễn Khuyến đã đưa cái ao nhỏ quê nhà vào thơ với thái độ trân trọng trìu mến. Ao nhỏ thì thuyền câu cũng bé lại .Xung quanh thực yên bình với hình ảnh chiếc thuyền câu nhẹ thênh thênh đang lững lờ mặc dòng nước chảy. Tiếng động nhỏ ấy càng làm tăng thêm phút lặng trong cảnh mà còn trong tâm của người đi câu đang say sưa với cảnh trời đất bát ngát cao vợi. Từ láy “ tẻo teo ” nhấn mạnh vấn đề sự trơ trọi đơn độc của một chiếc thuyền giữa khoảng trống cao rộng của trời thu. Tiếp đó là nhịp thở của thu khởi đầu bằng những bước chuyển nhẹ nhàngSóng biếc theo làn hơi gợn tíLá vàng trước gió khẽ đưa vèoAo giờ đây không còn yên bình nữa mà đã mở màn gợn lăn tăn theo làn hơi, lá thì theo gió heo may bay lững lờ. Sóng với màu biếc hòa cùng lá vàng mới đẹp và thanh tao làm thế nào, ngòi bút nhà thơ lúc này mới thật cụ thể khi kết hợp thành vế đối hoàn hảo “ sóng biếc ” với “ lá vàng ” “ hơi gợn tí ” với “ khẽ đưa vèo ”, thật tài tình. Tâm hồn nhà thơ lúc này có vẻ như cũng hòa theo nhịp gợn của sóng nhịp rơi của chiếc lá vàng trong từng khoảnh khắc. Cách phác họa một góc mùa thu bằng nét duyên dáng nhẹ nhàng giữa sắc tố và âm thanh khôn khéo. Mọi cử động của thu đều như say say và mơ màng đến lạ ngay chính nhà thơ cũng bị hấp dẫn theo .Gió nhẹ thổi vào tâm hồn những gì êm ái và êm ả dịu dàng. Bức tranh thu lúc này đã thêm được chút sắc tố tươi tắn hơn. Tầm nhìn của nhà thơ nâng cao hơn khi nhà thơ khẽ ngẩng đầu nhìn lên và phát hiện thêm một màu xanh nữa, xanh trong mà thanh khiết hơn
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Xem thêm: Gia thế phạm tường lan thy
Ngõ trúc quanh co khách vắng teoTrời thu cao vời vợi qua những tầng mây, có cái thăm thẳm của chiều cao, khoáng đạt hơn. Màu xanh ấy sao mà đẹp mà tha thiết. Điểm xuyết bởi những cụm mây trắng cứ lơ lửng nơi ấy. Bất giác quay về với làng quê hình ảnh ngõ trúc vắng làm và lắng đọng trong tác giả nỗi đơn độc vắng vẻ. Đường làng quê yêu dấu vẫn cứ quen thuộc làm thế nào bởi bóng tre bóng trúc trùm lạnh ngắt, nét thơ vừa thi vị thơ mộng vừa đặc trưng cho miền làng quê Bắc Bộ. Hình như tình yêu quê vẫn chưa khi nào nguôi dù chỉ là thoáng nhánh trúc chiếc lá rơi trước mắt tác giả. Trong khoảnh khắc đó sự trống trải từ đâu lan tỏa và làm đượm buồn đi mất bức tranh thu trong cái yên ắng và im re .Tham khảo : Phân tích bức tranh mùa thu qua bài Câu cá mùa thuCái hồn của cảnh vật xung quanh của đồng quê hiện rõ trong từng câu từng chữ mộc mạc đơn giản và giản dị và đôn hậu. Bằng hình ảnh đẹp giàu sắc tố và cách nhìn khái quát từ gần đến xa từ thấp đến cao từ tĩnh đến động nhà thơ tạo nên khung cảnh trời thu bát ngát trong xanh và tươi đẹp. Và cảnh vạn vật thiên nhiên bấy giờ cũng như đồng điệu với những xúc cảm, tâm trạng ưu tư của nhà thơ. Giữa cảnh thơ mộng tác giả lặng thinh với nụ cười câu cá thanh nhã của mình, dáng người đi câu như thể một phần trong khung cảnh thu nhỏ ấy. Nhà thơ đắm mình vào vạn vật thiên nhiên như muốn quên đi những phút bận lòng vì nỗi lo lớn :Tựa gối buông cần lâu chẳng đượcCá đâu đớp động dưới chân bèoTư thế ngồi ưu tư trong dòng tâm lý bát ngát khi tác giả ngồi đã lâu mà chưa câu được cá, trong lòng cứ nhưng đang chất chứa một nỗi lòng sâu kín. Đâu đó tiếng cá đớp mồi xao động mặt nước rồi cũng vô tình làm xao động tâm hồn nhạy cảm đang lặng yên của tác giả, có cá hay không tác giả cũng không chắc chỉ biết lúc này đây tâm lý vẫn đang rối bời vì lo cho dân cho nước, ray rứt do dự mãi không thôi. Tâm trạng thời thế là động lực để nhà thơ quay về với nụ cười đi câu mong khuây khỏa được nỗi lòng nhưng giữa cái tĩnh quá đỗi nơi đây cùng sự đơn độc thì nỗi u hoài vẫn dấy lên trong lòng không dứt. Câu thơ hay với thẩm mỹ và nghệ thuật lấy động tả tĩnh, mọi vật giống như đứng yên nhưng thật ra vẫn bí mật hoạt động .Cảnh làng quê hiện lên một cách chân thực đậm đà phong vị Nước Ta trong thơ Nguyễn Khuyến cũng vì lòng yêu nước và tâm hồn như hòa quyện vào vạn vật thiên nhiên. Bài thơ gieo vần độc lạ cùng cách sử dụng từ ngữ tài tình có sức gợi hình mạnh tạo nên quang cảnh sôi động mê hoặc. Ngôn ngữ thơ đúng mực, trong sáng và dễ hiểu càng làm điển hình nổi bật năng lực của Nguyễn Khuyến .Sở trường của Nguyễn Khuyến không riêng gì trong thơ trữ tình mà còn trong thơ tả cảnh nhất là trong chùm thơ thu. Xuất phát từ tâm hồn tinh xảo bức tranh Nguyễn Khuyến vẽ nên không chỉ là bức tranh vạn vật thiên nhiên cao đẹp mà còn là bức tranh tâm trạng vì nỗi lo lớn chưa tìm được giải đáp. Qua đó cốt cách thanh cao yêu nước thương dân càng thể hiện rõ nét hơn, ta thầm ngưỡng mộ tài đức của nhà thơ Nguyễn Khuyến .
>> Hướng dẫn soạn bài Câu cá mùa thu ngắn gọn và dễ hiểu nhất
Bài mẫu 2
Văn mẫu Nghị luận câu cá mùa thu lớp 11
Nhắc đến Nguyễn Khuyến người ta không thể nào không nhắc đến chùm thơ thu của ông. Trong chùm thơ thu ấy có ba bài thơ thôi nhưng lại mang đến tất cả những cảnh mùa thu trên làng cảnh quê hương Việt Nam. Đặc biệt trong đó có bài thơ Câu cá mùa thu (Thu điếu) không những mang đến cho ta cảnh vật mùa thu mà còn mang đến những tâm trạng của nhà thơ và thú câu cá mùa thu.
Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú, bài thơ có tám câu, mỗi câu có bảy tiếng. Theo như đặc thù của thể thơ này thì mấy câu đầu chuyên về tả cảnh còn những câu thơ về sau thì nghiêng về tả tình. Tóm lại bằng những hiệu suất cao của thể thơ này thì Nguyễn Khuyến đã mang đến cho tất cả chúng ta một bức tranh thu và một bức tranh tâm trạng của người đang câu cá .Trước hết là hai câu đề, hai câu thơ ấy hoàn toàn có thể nói là những tả cảnh đẹp tiêu biểu vượt trội của mùa thu. Bằng những cảm nhận của cảm xúc trực quan Nguyễn Khuyến đã mang đến một bức tranh tuyệt vời của mùa thu :“ Ao thu lạnh lẽo nước trong veoMột chiếc thuyền câu bé tẻo teo ”Đúng là mùa thu câu cá, ngay mở đầu bài thơ Tam Nguyên Yên Đổ đã dựng lên một cảnh ao thu lạnh lẽo mà trong trẻo đến mức hoàn toàn có thể thấy đáy của nó. Chính vì câu cá cho nên vì thế tác giả nhắc đến ao cá trước sau đó mới có khung trời thu. Mùa thu đến không chỉ in dấu mình trên khung trời cảnh vật mà nó còn in trên dòng nước của ao cá kia. Trên mặt ao người câu cá vẫn đang ngồi đợi cá cắn câu mà ngắm nhìn cái trong veo của nước. Nước ao ấy không có mà trong xanh như mùa hè mà nó mang một màu trong trắng trong trẻo .Có thể là khung trời thu kia đã làm cho màu của nước trở nên như thế. Và cũng trên mặt ao ấy cái se lạnh của mùa thu làm cho khoảng trống thêm phần lạnh lẽo hơn. Trên cái bát ngát sâu thẳm của ao nước thì một chiếc thuyền câu bé tẻo teo trên Open. Nhà thơ bộc lộ sự nhỏ bé của chiếc thuyền hay cũng chính là con người trữ tình trong cái to lớn của khoảng trống nơi đây. Phải chăng nhà thơ đang bộc lộ tâm trạng lạc lõng, lạnh lẽo đơn độc của bản thân mình qua sự nhỏ bé của con thuyền ấy. Hai chữ “ tẻo teo ” gợi cho ta sự nhỏ bé vô cùng của con thuyền, có vẻ như trong bức tranh thu ấy con thuyền chỉ như một dấu chấm to hay hoàn toàn có thể là to hơn dấu chấm một chút ít mà thôi .Như vậy nhà thơ không khởi đầu vẽ bức tranh thu bằng một khung trời trong trẻo, cũng không làm tín hiệu thu bằng hương ổi như nhà thơ Hữu Thỉnh mà tập trung chuyên sâu vào miêu tả những sắc tố không khí lạnh lẽo của ao thu .Đến hai câu thơ tiếp theo tất cả chúng ta lại được đắm chìm trong sự mê hoặc của cảnh vật nơi đây. Và đặc biệt quan trọng tất cả chúng ta cũng thấy được sự hoạt động của mùa thu trên ao cá ấy :“ Sóng biếc theo làn hơi gợn tíLá vàng trước gió sẽ đưa vèo ”Nói là hoạt động nhưng thật sự phải nói là cố gắng nỗ lực nhìn lắm thì mới hoàn toàn có thể phát hiện ra được. Mùa thu vốn nhẹ nhàng như thế nên nó luôn quy tụ tổng thể những gì gọi là nỗi niềm của con người. Trên ao cá ấy những con sóng cũng Open tuy nhiên nó không phải là cái sóng kinh hoàng mà nó chỉ “ gợn tí ”. Một chữ sóng gợn thôi cũng đã đủ làm cho ta thấy được sự im ắng đến hoạt động cũng như không huống chi ở đây nhà thơ lại dùng đến ba từ là “ hơi gợn tí ”. Có thể thấy nhà thơ đã quan sát tinh xảo lắm mới miêu tả được như vậy. Sóng mang màu xanh tươi và sự hoạt động của sóng còn lá thì sao .Trong bức tranh mùa thu ấy Nguyễn Khuyến đã điểm thêm chiếc lá vàng trước gió nhè nhẹ của mùa thu mà khẽ đưa vèo. Ở đây ta thấy lạ vì “ vèo ” thường dùng để chỉ trạng thái nhanh chứ không phải chậm như vậy kia. Có thể nói Nguyễn Khuyến đã sử dụng từ đó để bộc lộ ý đồ thẩm mỹ và nghệ thuật của bản thân mình. Chiếc lá vàng kia rơi nhẹ thật nhưng nó chao nghiêng rồi lượn lượn mấy vòng như thể lao đầu xuống thì tác giả gọi nó là vèo chứ không phải là nó rơi nhanh .Như vậy hai câu thơ này đã mang đến cho tất cả chúng ta thêm những hình ảnh và sự hoạt động của những hình ảnh ấy. Vậy là bức tranh vạn vật thiên nhiên không chỉ có sắc tố hình ảnh mà còn có cả những không khí những hoạt động đậm chất mùa thu .Hai câu thơ trên với những hoạt động nhẹ nhàng khép lại để nhường cho hai câu thơ tiếp bật lên :“ Tầng mây lơ lững, trời xanh ngắtNgõ trúc quanh co, khách vắng teo ”Lại là những sắc tố hình ảnh của mùa thu nhưng trong cái cảnh thu ấy lại thấy được cái tình thu của lòng người. Bây giờ tác giả không quan sát những vật trên mặt ao nữa mà nhìn lên trên phía khung trời với những đám mây lơ lửng. Nhà thơ như ngắm nhìn màu trời của mùa thu. Những đám mây thì lơ lửng trên cao nhẹ nhàng lắm còn khung trời khoác lên mình màu trong xanh yêu làm thế nào. Nhìn lên khung trời rồi nhà thơ lại nhìn xuống dưới những ngõ trúc quanh co của làng quê mà không thấy bất kể một ai cả. Có thể nói đến hai câu thơ này khoảng trống không chỉ bó hẹp trong cái ao thu kia nữa mà nó lan rộng ra lên cả khoảng trống của khung trời và ngõ trúc. Ấy thế mà không có bất kỳ một tiếng động của một chú chim nào hay một tiếng đi của bước chân người. Không gian càng rợn ngợp bát ngát hơn như đang dần nuốt lấy cái đơn độc của nhà thơ .Tâm trạng của nhà thơ được bộc lộ rõ, đó là sự đơn độc lạc lõng buồn khi không có ai bầu bạn, buồn vì tuy về ở ẩn rồi nhưng tâm trạng không thấy khá hơn. Nỗi lo cho nhân dân bấy lâu nay không khi nào nguôi nhưng lại bất lực không hề giúp gì .Kết thúc bài thơ và dòng tâm trạng của mình Nguyễn Khuyến lại trở lại với những hình ảnh của một cụ già ngồi câu cá, ngồi đợi cá cắn câu :“ Tựa gối ôm cần lâu chẳng đượcCá đâu đớp động dưới chân bèo ”
Trạng thái “tựa gối ôm cần” cho thấy sự buồn chán của nhà thơ, có lẽ nhà thơ không phải ngồi ở đó để câu cá mà ngồi ở đó trong tư thế của người trầm tư đang suy nghĩ về một vấn đê gì đó. Không phải không có cá cũng không phải cá không cắn câu mà nhà thơ tay thì ôm cần nhưng đầu lại không nghĩ đến việc câu cá. Còn những con cá kia lại đớp động dưới chân bèo. Những hình ảnh thơ vô cùng gần gũi với làng cảnh Việt nam và cũng rất đặc trưng cho thu bởi hình ảnh nhẹ nhàng. Cuối cùng thì kết lại bài thơ cũng có những âm thanh tuy là rất nhỏ của tiếng cá.
Tóm lại qua bài thơ ta thấy được một bức tranh thu có không thiếu sắc tố âm thanh, hình ảnh, hoạt động thế nhưng sắc tố ấy chỉ là những màu nhẹ nhàng, âm thanh ấy chỉ là những âm thanh nhỏ nhẹ, hình ảnh hoạt động ấy gần như là không. Và cảnh có vẻ như mang tâm trạng của nhà thơ. Đó chính là tâm trạng lo ngại cho nhân dân, buồn trước cuộc sống không như ý mong ước của mình .- / –
Với đề bài Nghị luận về bài thơ Câu cá mùa thu bao gồm đầy đủ dàn ý chung và những bài văn nghị luận văn học câu cá mùa thu hay đã nêu ở trên và bài văn tham khảo, các em học sinh cần tìm hiểu kĩ càng để từ đó có thể xây dựng cho mình một bài văn nghị luận thật ấn tượng.
Source: https://www.doom.vodka
Category: Tin tức
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.