Nghệ sĩ Huyền Tân
Được biết Huyền Tân đến với nghệ thuật và thẩm mỹ hát bài chòi từ rất sớm khi còn ngồi ở ghế nhà trường đại trà phổ thông và đến nay vẫn luôn giữ lòng đam mê hát bài chòi .
Tuổi thơ của Huyền Tân là những đêm cùng mẹ theo chân đoàn hát của Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh để bán hàng rong. Lúc đó cô bé Huyền Tân tầm 8 tuổi đã khá quen thuộc với tiếng trống, tiếng hát của những nghệ sĩ tuồng. Rồi thẩm mỹ và nghệ thuật truyền thống cuội nguồn cứ thấm dần nên dù mái ấm gia đình không ai đi theo con đường nghệ thuật và thẩm mỹ, tuy nhiên Huyền Tân lại đam mê ca hát, nhất là mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ truyền thống lịch sử dân tộc bản địa. Khác với bạn hữu cùng trang lứa, Huyền Tân chỉ thích nghe tuồng, cải lương, dân ca kịch xứ Quảng .
Biết hát và đam mê hát nhưng cái tên Huyền Tân chỉ “tỏa sáng” khi được NSƯT Đỗ Linh phát hiện trong hội thi nghệ thuật quần chúng toàn thành phố Đà Nẵng năm 2011. Từ sự dẫn dắt, truyền dạy của thầy Đỗ Linh, Huyền Tân bắt đầu tập luyện và tìm hiểu để hát đúng hơn, hay hơn những làn điệu dân ca xứ Quảng mà đặc biệt là bài chòi.. Năm 2016, khi Trung tâm Văn hóa thành phố (nay là Trung tâm Văn hóa – Điện ảnh) thành lập Câu lạc bộ Bài chòi Sông Hàn, biểu diễn tại bờ đông cầu Rồng để phục vụ người dân thành phố và du khách, Huyền Tân được giao chủ nhiệm Câu lạc bộ và trở thành người hô hát chính. Khi nhập vai “chị hiệu” trong làn điệu hô hát bài chòi, Huyền Tân đã vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo những lời hát cũ và mới, những câu nói dí dỏm, tạo sự hấp dẫn cho người xem.
Vậy đâu là sức mê hoặc của bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ này so với Huyền Tân, trong khi hát bài chòi đang đứng trước rủi ro tiềm ẩn mất dần người theo dõi ?
Nét độc lạ của bài chòi với những mô hình thẩm mỹ và nghệ thuật truyền thống cuội nguồn khác là ở phách, nhịp và âm nhạc. Ngày trước, người ta gọi là “ hô bài ” chứ không phải “ hát ” vì không có gì để hát. Người hô thai ( anh hiệu, chị hiệu ) sẽ hô ngẫu nhiên câu ca dao, dân ca, điệu lý bất kể có một tiếng trùng với con bài là được, không cần chăm sóc ngữ nghĩa. Dần về sau, để tăng tính mê hoặc, sự cạnh tranh đối đầu trong trình diễn, anh hiệu, chị hiệu tìm cách tạo nên nét riêng, độc lạ bằng những vần điệu ý nghĩa, những câu hát có cao độ, trường độ. Âm nhạc bài chòi khởi đầu từ đó .
Đặc biệt, khi được về công tại Trung tâm văn hoá điện ảnh thành phố, có thời cơ tiếp xúc với nhiều nhà điều tra và nghiên cứu, những nghệ sĩ, nghệ nhân được học hỏi thêm khá nhiều điều mới lạ trong nghành dân ca, bài chòi … Huyền Tân lại càng bị chinh phục và yêu dấu hơn bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ này .
Hiện tại, ngoài tham gia Câu lạc bộ Bài chòi Sông Hàn, Huyền Tân còn tích cực mang “ vốn liếng ” bài chòi có được đi trình diễn nhiều nơi, tham gia dàn dựng những tiết mục hát dân ca, bài chòi cho những trường học, những địa phương …
Với Huyền Tân, nỗ lực của bản thân không nằm ngoài mục tiêu cùng chung tay với những thế hệ đi trước, đưa dân ca bài chòi không chỉ có sức mê hoặc so với người chiêm ngưỡng và thưởng thức mà còn khơi dậy, truyền lửa cho thế hệ trẻ tiếp nối như lời của một nghệ nhân “ Là người Thành Phố Đà Nẵng – Quảng Nam, cớ sao mình lại không ham bài chòi ”
Trong một phát biểu về bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá của bài chòi, Huyền Tân từng cho biết hiện nay việc tuyển diễn viên tham gia các Câu lạc bộ bài chòi được ví như… mò kim đáy bể?
Đó là một trong thực tiễn đáng buồn. Như Câu lạc bộ bài chòi Sông Hàn hiện có 9 thành viên, trong đó có 2 cặp hát chính, 2 người chạy cờ và 3 nhạc công. Các thành viên tham gia Câu lạc bộ đều có nghề nghiệp riêng, tham gia vì ý thức tự nguyện, lòng đam mê thẩm mỹ và nghệ thuật bài chòi và mong ước Phục hồi, gìn giữ mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ truyền thống cuội nguồn này. Thu nhập của những nghệ nhân và kinh phí đầu tư góp vốn đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị chỉ dựa vào những khoản thu tại những buổi màn biểu diễn và góp phần của những thành viên trong nhóm. Ngoài ra, chưa có chủ trương, chính sách đặc trưng tương quan đến bảo tồn và phát huy giá trị di sản cũng như chủ trương tương hỗ cho những nghệ nhân để lôi cuốn họ gắn bó ngặt nghèo, lâu bền hơn với bài chòi. Hiện nay, không ít Câu lạc bộ đăng tin tuyển người, tìm kiếm hạt nhân từ những trào lưu nghệ thuật và thẩm mỹ quần chúng và chuẩn bị sẵn sàng truyền dạy không lấy phí cho bất kể ai yêu quý nghệ thuật và thẩm mỹ bài chòi nhưng tìm không ra .
Nghệ sĩ Huyền Tân cùng Câu lạc bộ bài chòi Sông Hàn biểu diễn tại sân khấu phía đông cầu Rồng
Vậy theo Huyền Tân, làm thế nào để khắc phục trong thực tiễn đáng buồn trên ?
Thiết nghĩ muốn có nguồn diễn viên dồi dào, thành phố cần có chủ trương tương hỗ hài hòa và hợp lý cho diễn viên cũng như việc lôi cuốn lớp trẻ yêu quý bộ môn này về hoạt động giải trí tại những Câu lạc bộ bài chòi. Bên cạnh đó, thường xuyến tổ chức triển khai những cuộc thi sáng tác lời mới về bài chòi để có thêm nhiều câu hô hát với nội dung đa dạng chủng loại hơn. Việc tổ chức triển khai Liên hoan Hát dân ca, hò hát bài chòi thành phố Thành Phố Đà Nẵng lan rộng ra năm 2020 cũng không nằm ngoài mục tiêu đó. Hát bài chòi là mẫu sản phẩm văn hóa truyền thống có tính đại diện thay mặt, biểu lộ truyền thống văn hóa truyền thống của thành phố Thành Phố Đà Nẵng. Đây cũng là game show dân gian mộc mạc, mang hơi thở đời sống của hội đồng dân cư. Trải qua thời hạn, bài chòi vẫn giữ cho mình tính tầm trung, gắn liền với đời sống của người lao động .
Theo Huyền Tân, tất cả chúng ta cần làm gì để giới trẻ không quay sống lưng với bài chòi, cũng như tạo sự lan toả trong hội đồng những giá trị văn hoá của bộ môn thẩm mỹ và nghệ thuật đã được công nhận là Di sản phi vật thể Quốc gia này ?
Rất đáng mừng là từ khi bài chòi được công nhận là Di sản phi vật thể Quốc gia, bộ môn nghệ thuật và thẩm mỹ này đã được sự chăm sóc hơn từ phía những ngành hữu quan. Tuy vậy, một thực tiễn là lúc bấy giờ hầu hết những bạn trẻ ít hào hứng với dòng nhạc truyền thống dân tộc bản địa mà đặc biệt quan trọng dân ca, bài chòi lại càng ít người biết đến, đây là bộ môn rất kén người nghe. Bản thân Huyền Tân là người đam mê nên thấy rất hay .
Nếu để giới trẻ và mọi người biết nhiều và thích thú hơn với bài chòi, việc đầu tiên là phải quảng bá rộng rãi đến công chúng. Đưa bài chòi vào đời sống và trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân như nó vốn có trong các dịp lễ, tết.
Về lâu bền hơn nên đưa bộ môn dân ca bài chòi vào trường học để giảng dạy giúp những em học viên từ chỗ biết về những làn điệu dân ca, bài chòi sẽ giúp những em thích và tìm hiểu và khám phá sâu hơn về bộ môn thẩm mỹ và nghệ thuật này. Bên cạnh, những TT văn hoá cần mở thêm nhiều lớp học dành cho những ai thương mến bộ môn này .
Đặc biệt, ngành du lịch nên đưa bài chòi và những Câu lạc bộ hát bài chòi vào hạng mục trình làng nét văn hoá đặc trưng của thành phố và là một điểm đến du lịch thăm quan chiêm ngưỡng và thưởng thức trong những tour du lịch khi hành khách đến Thành Phố Đà Nẵng. Hiện nay, di sản nghệ thuật và thẩm mỹ bài chòi dân gian đang được bảo tồn và phát huy gắn với mạng lưới hệ thống di tích lịch sử lịch sử dân tộc, văn hóa truyền thống trên địa phận thành phố, phối hợp với việc tổ chức triển khai những tiệc tùng truyền thống lịch sử tại những di tích lịch sử với hội bài chòi và những hoạt động giải trí đi dạo vui chơi khác để lôi cuốn hành khách .
Cám ơn nghệ sĩ Huyền Tân về cuộc trao đổi khá mê hoặc này !
Source: https://www.doom.vodka
Category: Game bài
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.