Tiểu sử Nguyễn Bỉnh Khiêm
Nguyễn Bỉnh Khiêm, lúc nhỏ có tên là Nguyễn Văn Đạt, sinh ngày 6/4/1491 âm lịch ở làng Trung An, huyện Vĩnh Lại, phủ Hạ Hồng, trấn Thành Phố Hải Dương ( nay thuộc huyện Vĩnh Bảo, TP. Hải Phòng ) dưới thời vua Lê Thánh Tông – thời kỳ thịnh trị nhất của nhà Lê sơ .Sinh ra trong mái ấm gia đình có cha mẹ nổi tiếng học rộng, mẹ là con út của quan tiến sỹ thượng thư bộ Hộ triều vua Lê Thánh Tông, Nguyễn Bỉnh Khiêm sớm được giáo dục cẩn trọng, rèn luyện cả về thể lực và trí lực nên ” to khỏe, mưu trí khác thường, chưa đến một tuổi đã nói sõi ” .
Lên 4 tuổi, Nguyễn Bỉnh Khiêm được mẹ dạy sách Kinh, thơ Nôm… Đến tuổi trưởng thành, nghe tiếng bảng nhãn Lương Đắc Bằng ở làng Lạch Triều (thuộc huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa ngày nay) nổi danh trong giới sĩ phu đương thời, Nguyễn Bình Khiêm đến tận nơi tầm sư học đạo.
Bạn đang đọc: Tiểu sử Nguyễn Bỉnh Khiêm
Vốn sáng dạ lại chịu khó học tập, Nguyễn Bỉnh Khiêm nhanh gọn trở thành học trò xuất sắc của thầy và được chính thầy giao con trai cho nuôi dạy .
Trạng nguyên ở tuổi hơn 40 và những lời tiên tri nổi tiếng
Khi nhà Hậu Lê ( Lê sơ và Lê trung hưng ) rơi vào khủng hoảng cục bộ, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã không ra ứng thi sớm. Tính từ khi trưởng thành, ông bỏ lỡ sáu khoa thi dưới triều Lê sơ. Ngay cả khi nhà Mạc lên thay cho Lê sơ năm 1527, xã hội dần không thay đổi, ông vẫn bỏ lỡ hai khoa thi đầu dưới triều Mạc .Tới năm 1535, dưới thời vua Mạc Đăng Doanh, thời thịnh trị nhất của nhà Mạc, ông mới quyết định hành động đi thi và đậu ngay trạng nguyên. Năm đó, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã ngoài 40 tuổi .Sau khi đỗ đạt, Nguyễn Bỉnh Khiêm được chỉ định làm nhiều chức vụ, được phong tước Trình Tuyền Hầu rồi Trình Quốc Công nên dân gian quen gọi ông là Trạng Trình .Trong gần 20 năm ( từ 53 đến 73 tuổi ), Nguyễn Bỉnh Khiêm không ra ở hẳn kinh sư nhưng vẫn đảm nhiệm nhiều việc triều chính. Sách Lịch triều hiến chương loại chí viết : ” Vua Mạc tôn như bậc thầy, khi trong nước có việc quan trọng vẫn sai sứ đến hỏi ông. Có lúc còn triệu ông về kinh để hỏi mưu lớn “, ” ông học rộng, hiểu sâu nghĩa lý Kinh Dịch, mưa nắng, họa, phúc việc gì cũng biết trước ” .
Tượng Trạng Trình Nguyễn Bỉnh KhiêmSử sách đều thừa nhận Nguyễn Bỉnh Khiêm là nhà dự báo, hoạch định kế hoạch kỳ tài, coi ông là nhà tiên tri số một nước Việt. Ông từng đưa ra lời sấm bảo nhà Mạc chạy lên Cao Bằng dựng nghiệp, sau khi thất thủ ở Thăng Long, và sẽ sống sót ba đời. Quả nhiên, điều này đúng. Ông còn khuyên Trịnh Kiểm ” giữ chùa thờ Phật được ăn oản “, tìm người trong tông thất nhà Lê lập làm vua. Nhà Trịnh làm theo và từ đó nối đời cầm quyền, nhưng danh nghĩa vẫn là tôn phò nhà Lê .
Với nhà Nguyễn, từ khi Nguyễn Kim chết, Nguyễn Uông, con cả của Nguyễn Kim đã bị Trịnh Kiểm ám hại. Trước tình thế nguy nan, Nguyễn Hoàng (con trai thứ Nguyễn Kim) đã cho người đến hỏi Nguyễn Bỉnh Khiêm và nhận được câu ẩn ý “Hoành sơn nhất đái khả dĩ dung thân”(nghĩa là một dải Hoành sơn có thể dung thân được). Nhờ đó, năm 1568 Nguyễn Hoàng đã xin họ Trịnh vào trấn thủ xứ Thuận Hóa rồi dần xây dựng cơ đồ họ Nguyễn ở phương Nam.
Xem thêm: Lê Trương Hải Hiếu: Kẻ phóng đãng!
Trong bài thơ Cự Ngao Đới Sơn, thuộc tập thơ Bạch Vân am thi tập, ông viết ” Biển Đông vạn dặm dang tay giữ / Đất Việt muôn năm vững trị bình / Chí những phù nguy xin gắng sức / Cõi bờ xưa cũ tổ tiên mình “. Câu này như lời khuyên của Trạng Trình với thế hệ sau, rằng phải nắm giữ được biển Đông thì quốc gia mới thái bình, thịnh trị muôn đời .Trong bài viết Tầm nhìn kế hoạch về biển hòn đảo của Trạng Trình từ 500 năm trước, tác giả Nguyễn Đình Minh nhận định và đánh giá : ” Trước đây khi đề cập đến chủ quyền lãnh thổ, tất cả chúng ta thường nói nhiều về sông núi, đất đai, tất cả chúng ta có nói về biển nhưng không nhiều, biển không là trọng điểm nhấn mạnh vấn đề. Nhưng từ 500 năm trước, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã dự báo tầm quan trọng của biển hòn đảo dẫn đến sự tồn vong thịnh trị của cả vương quốc. Điều ấy cho thấy tầm kế hoạch về bảo vệ của ông rất to lớn và tổng lực ” .Với bài thơ Cự Ngao Đới Sơn, Nguyễn Bỉnh Khiêm hoàn toàn có thể được coi là người tiên phong trong lịch sử dân tộc Nước Ta nhận thức được tầm quan trọng của việc gìn giữ chủ quyền lãnh thổ biển Đông .
Triết lý giáo dục của người thầy từng đào tạo nhiều nhân tài
Ngay từ khi đỗ trạng nguyên, Nguyễn Bình Khiêm đã dạy học. Theo cuốn Đường Chu Văn An, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Thiếp – ba bậc thầy của nền giáo dục Nước Ta, học trò được ông giảng dạy thời kỳ này có rất nhiều người nổi tiếng về sau. Trong đó có Lương Hữu Khánh, con trai của thầy Lương Đắc Bằng, đỗ cử nhân, trở thành tướng giỏi, văn võ song toàn ; Trạng Bùng Phùng Khắc Khoan thi đỗ tiến sỹ, có kĩ năng tổng lực về võ bị, văn học và ngoại giao ; Nguyễn Dữ – nhà văn nổi tiếng trong lịch sử vẻ vang văn học Nước Ta …Đến khi lui về quê, ông đã dựng am Bạch Vân, lấy hiệu là Bạch Vân cư sĩ, lập quán Trung Tân, làm cầu Nghinh Phong, Trường Xuân cho dân qua lại thuận tiện và mở trường dạy học bên cạnh sông Tuyết ( hay sông Hàn ) ở quê nhà. Vì vậy, sau này, những môn sinh tôn ông là ” Tuyết Giang phu tử ” .Nguyễn Bình Khiêm đã giáo dục cho nhân dân và học trò rất nhiều về đạo làm người, đạo lý ở đời, sự học, cách học. Ông coi việc giáo dục phải triển khai được vai trò khuynh hướng ý chí và hành vi cho người học, nhất là việc gắn ý chí học tập với lý tưởng góp sức hết mình cho quốc gia. Ông đặc biệt quan trọng tôn vinh nghĩa vụ và trách nhiệm góp sức xã hội không ngừng, cho rằng tính năng cao nhất của giáo dục là cứu nhân độ thế, hướng con người trở lại tịnh thiện bởi ” thiện là dòng dõi của giáo dục “, đúng như mục tiêu sư phạm xưa .Trên cơ sở giáo dục cái thiện, thầy giáo Nguyễn Bỉnh Khiêm vẫn dạy kinh, truyện theo đúng chương trình thi tuyển lúc bấy giờ. Theo những thư tịch cổ, việc thi tuyển lúc bấy giờ rất quy mô, học sinh học khó khăn vất vả, thầy giáo phải bỏ nhiều công kèm cặp. Việc những học trò của thầy giáo Nguyễn Bỉnh Khiêm chiếm gần hết thứ hạng cao ở những kỳ thi chứng tỏ việc dạy học của thầy quy củ, nghiêm khắc .” Thầy giáo Nguyễn Bỉnh Khiêm còn khác người ở chỗ muốn giảng dạy học trò thành những người có thực học, có tri thức tổng lực để giúp đời “, tác giả Trần Lê Sáng viết trong cuốn sách về ba bậc thầy của nền giáo dục Nước Ta .
Nhiều nghiên cứu về sau chỉ ra rằng Nguyễn Bỉnh Khiêm luôn chủ trương thúc đẩy con người nâng cao hiểu biết về thế giới xung quanh, có cách hành xử đúng mực trong đời sống. Ông coi việc học phải nhằm hành đạo, yêu cầu các học trò nêu gương bậc thánh hiền, đề cao vai trò của sự tìm tòi, học hỏi.
Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng coi trọng đạo lý hơn văn chương. Điều này biểu lộ rõ trong những tác phẩm thơ văn. Ông sáng tác rất nhiều thơ văn, bằng cả chữ Nôm và chữ Hán. Về thơ chữ Hán, Nguyễn Bỉnh Khiêm có Bạch Vân am thi tập với khoảng chừng một nghìn bài. PGS.TS Trần Thị Vinh viết trong cuốn Nhà Mạc và thời đại nhà Mạc – Hơn hai mươi năm nghiên cứu và điều tra và nhận thức rằng đây là số lượng mà từ thời đại nhà Mạc trở lại trước trọn vẹn chưa có. Đến như Nguyễn Trãi cũng chỉ có 105 bài .Về thơ chữ Nôm, Nguyễn Bỉnh Khiêm có Bạch Vân quốc ngữ thi tập nhưng không rõ có toàn bộ bao nhiêu bài. Ngoài ra, ông để lại nhiều bài văn bia và sấm ký. Ông được coi là người viết nhiều thơ văn nhất trong năm thế kỷ tiên phong của nền văn học nước nhà .Nguyễn Bỉnh Khiêm mất năm 1585. Trong rất nhiều góp phần của cho nền văn hóa truyền thống dân tộc bản địa, góp phần lớn lao cho sự nghiệp giáo dục được nhiều nhà khoa học nhìn nhận cao. Tất cả thành tựu giáo dục ở thời Mạc, không hề không nhắc tới công lao của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Ngày nay, nhiều trường học được đặt theo tên ông nhằm mục đích tưởng niệm đến bậc thầy vĩ đại .
Source: https://www.doom.vodka
Category: Tin tức
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.